Wszystko staje się jasne po przetłumaczeniu słówka lub tekstu. Jeśli nie wiesz od czego zacząć oraz jak i gdzie szukać, zaczniemy od kilku porad. Jak znaleźć właściwe słowo ze wszystkich możliwych opcji tłumaczenia? Jak sprawdzić czy tłumaczenie jest poprawne?
Od czego zacząć tłumaczenie słowa?
- Pierwszą rzeczą jaką musisz rozważyć jest kontekst
- Drugą jest część mowy
To właśnie te kwestie są najważniejsze i znacznie ułatwią Ci pracę. Często zdarza się tak, że kiedy wpisujesz dane słówko do wybranego słownika, dostajesz ponad 10 wariantów, ale jeśli znasz kontekst całego zdania czy tekstu, od razu możesz ograniczyć możliwe tłumaczenia i łatwiej zidentyfikować odpowiednie słowo.
Kontekst
W jakiej sytuacji pojawia się dane słowo? Czy to rozmowa między dwojgiem ludzi „o życiu”? Czy może to język specjalistyczny, na przykład medyczny jak w serialu „House M.D.”, prawniczy jak w „Suits” czy informatyczny jak w „The IT Crowd”? Czy to język potoczny, oficjalny czy dokument (taki jak świadectwo, dyplom, umowa itp.)? Może to slang lub żargon? Znając odpowiedzi na te pytania, masz już kontekst. Słowo może być także częścią przysłowia lub stałego wyrażenia (w takim przypadku najlepiej sprawdzać całą frazę). Następnie, gdy otworzysz słownik, znalezienie odpowiedniego tłumaczenia będzie bardzo łatwe. Jeśli czytasz artykuł i trafisz na nowe słowo, warto sprawdzić przypisy, w których możesz znaleźć wyjaśnienie danych pojęć oraz ich kategorię. Na przykład: medycyna, mechanika czy muzyka.
Część mowy
Szukając tłumaczenia w słowniku, musisz wiedzieć, czy tłumaczysz czasownik (lub jego formę), rzeczownik, przymiotnik czy inną część mowy. Później pokażemy, dlaczego to ważne.
Przykład tłumaczenia
Spójrzmy na to zdanie: He is such good fun – always game for anything. Otwierasz Google Tłumacz i wklejasz tam zdanie.
Nagle to zdanie jest trochę bez sensu, prawda?
Druga szansa.
Wydaje się, że tylko ze słowem game coś jest nie tak.
Co jest nie tak?
Sądząc po zdaniu, słowno game powinno być przymiotnikiem, a nie rzeczownikiem. Co? Od kiedy game to przymiotnik? W życiu wszystko jest możliwe ;) Jednak postanawiasz sprawdzić tylko to słowo:
I chociaż Google oferuje wiele opcji tłumaczenia tego słowa, są one mało przydatne, jeśli nie ma kontekstu i nie rozumie, jaka to część języka.
Poprawne tłumaczenie tego zdania: He is such good fun – always game for anything. Z nim zawsze jest dobra zabawa – zawsze jest gotowy na wszystko.
Tutaj słowo game zostało użyte w kolokwialnym kontekście, więc lepiej będzie sprawdzić całą frazę “to be game” w słownikach potocznych lub słownikach idiomów. W ten sposób słowa nabierają nowych znaczeń i możesz spokojnie dodać „być gotowym, chętnym (na coś)” jako znaczenie słowa game.
Jak sprawdzić czy tłumaczenie jest poprawne?
Załóżmy, że szukasz słowa gra, czyli rzeczownika, w słowniku polsko-angielskim. Dostajesz opcje tłumaczenia: play, game, performance, acting, playing. Co wybrać? Sprawdź znaczenie danego słowa w słowniku angielsko-angielskim. Przeczytaj wyjaśnienie, przykłady użycia w zdaniu i zdecyduj, czy go użyć, czy nie. W ten sposób możesz również znaleźć stałe frazy.
Czas przejść do słowników. Przekonasz się, że każdy słownik ma oznaczenie części mowy (oprócz ostatniego, ale ten jest wyjątkowy).
Słowniki dwujęzyczne
Wybór zaczynamy od słowników dwujęzycznych. Mówimy o słownikach dwujęzycznych, czyli takich, w których istnieje możliwość tłumaczenia na inny język, a konkretnie polski. W rzeczywistości wszystkie są wielojęzyczne (możliwe tłumaczenia na niemiecki, francuski, hiszpański i wiele, wiele innych).
Bab.la
To bardzo popularny słownik, który sprawdza się dobrze i jest przyjemny wizualnie. Znajdziesz tu wymowę, przykłady, synonimy i opcję kliknięcia na każde słowo z tłumaczenia.
Funkcje słownika:
- Tłumaczenia i przykłady
- Synonimy
- Koniugacja
- Opcja kliknięcia na każde słowo z tłumaczenia
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od początkującego
Pons
To niezły słownik angielsko-polski i polsko-angielski. Ma przejrzysty design, sporo tłumaczeń i przykładów. Do każdego słowa zaznaczona jest część mowy, liczba, rodzaj. Można także posłuchać wymowy w wariancie brytyjskim i amerykańskim.
Funkcje słownika:
- Tłumaczenia i przykłady
- Wyrażenia zawierające dane słowo
- Zaznaczone części mowy, liczba, rodzaj
- Dwa warianty wymowy: brytyjska i amerykańska
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od początkującego
Cambridge
Słownik angielski od Cambridge oferuje też tłumaczenia na język polski, jednak lepiej korzystać z wersji angielskiej, ponieważ jest zdecydowanie bardziej kompleksowa – tam znajdziemy szersze tłumaczenia, przykłady, zapis fonetyczny, idiomy, a także rozróżnienie wymowy i znaczenia w wersji brytyjskiej i amerykańskiej.
Funkcje słownika:
- Możliwość utworzenia konta i uzupełnienia słownika
- Tłumaczenie na polski
- Przykłady użycia danego słowa czy wyrażenia
- Idiomy
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od początkującego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Google Translate
To dość kontrowersyjny wybór i jeśli się na niego zdecydujesz, musisz zwrócić uwagę na pewne ograniczenia i niedokładności tego tłumacza (jak na przykładzie wyżej). Jednak Google Translate jest teraz dużo bardziej rozwinięty niż w przeszłości. Są tam definicje, rozróżnienie ze względu na części mowy, synonimy, a nawet przykłady – prawie wszystko, co kochamy w innych słownikach i czego tak bardzo brakowało w Google. Duży plus tego tłumacza to możliwość tłumaczenia dokumentów w różnych formatach, ale ta funkcja sprawdzi się świetnie tylko, jeśli potrzebujesz zrozumieć ogólny sens danego tekstu. Zdecydowanie nie polecamy tłumaczyć tam zdań i tekstów do prac domowych czy esejów.
Funkcje słownika:
- Tłumaczenie dokumentów w różnych formatach (.doc, .docx, .odf, .pdf, .ppt, .pptx, .ps, .rtf, .txt, .xls lub .xlsx)
- Tłumaczenie tekstu do 5000 znaków
- Możliwość wprowadzania głosowego
- Synonimy i różne części mowy
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od początkującego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Słowniki jednojęzyczne
Słowniki jednojęzyczne to najlepszy wybór! Pamiętaj, że znajomość wyrażenia to umiejętność wyjaśnienia go własnymi słowami, a nie umiejętność tłumaczenia. Co z tego, że znasz tłumaczenie wyrażenia greenhouse effect, jeśli nie do końca rozumiesz co to jest? Sama umiejętność tłumaczenia słowa uratuje Cię, gdy go jeszcze nie znasz lub po prostu wyleciało Ci z głowy. Jednak to umiejętność wyjaśnienia słowa poprawi Twoje umiejętności językowe: będziesz znać jego nacechowanie (pozytywne lub negatywne), będziesz w stanie wytłumaczyć je komuś po angielsku i tak dalej – dzięki temu Twój zakres wiedzy się powiększy.
Merriam-Webster
Jest to najczęściej używany i ceniony słownik w Ameryce. Jego nazwę można usłyszeć w serialach i przeczytać w książkach.
Funkcje słownika:
- Zapis fonetyczny w wariancie amerykańskim i brytyjskim (jeśli jest różny)
- Jasne i zrozumiałe definicje słów
- Informacje o pochodzeniu słowa
- Tezaurus (synonimy, antonimy)
Posłuchaj wymowy: tak (wariant amerykański)
Poziom: od średniozaawansowanego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Longman Dictionary of Contemporary English
Słownik Longmana jest jednym z najpopularniejszych słowników angielskich. Jest łatwy w użyciu, ma wyraźny design, zarówno amerykańską jak i brytyjską wymowę. Jeden z najwygodniejszych słowników dla wszystkich uczących się angielskiego.
Funkcje słownika:
- Możliwość kliknięcia na niezrozumiałe słowa w definicji
- Przykłady użycia słowa w zdaniu
- Możliwość wysłuchania całego zdania zawierającego dane słowo
- Znaczenie słowa w odniesieniu do różnych rzeczy, ludzi, sytuacji
- Rodzina wyrazów
- Powiązane tematy
- Tezaurus (synonimy, antonimy)
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od średnio-zaawansowanego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Macmillan
Ma wszystko, czego potrzebujesz: wymowę, stosunkowo proste wyjaśnienia słów i fraz, przykłady użycia słowa lub frazy w zdaniu, możliwość klikania na każde słowo w definicjach. Wizualnie jest bardzo zwięzły i przejrzysty.
Funkcje słownika:
- Użycie słowa lub frazy w zdaniu
- Zwroty i wyrażenia
- Tezaurus (synonimy, antonimy)
- Możliwość kliknięcia dowolnego słowa w wyjaśnieniu.
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od średnio-zaawansowanego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Collins
Jest dość bogaty wizualnie, co może być wadą dla niektórych. Wyjaśnienia są też często skomplikowane, jednak warto na niego zwrócić uwagę, ponieważ ma wiele fajnych funkcji!
Funkcje słownika:
- Filmik, w którym posłuchasz wymowy
- Idiomy, przykłady użycia
- Tendencje użycia danego słowa na przestrzeni lat
- Tłumaczenie na inne języki
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od średnio-zaawansowanego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Dictionary.com
Jeden z najpopularniejszych słowników wśród anglojęzycznej populacji planety. Słownik z przejrzystym designem, w którym znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz. Wyjaśnienia są czasem dość skomplikowane, więc sprawdzi się lepiej dla bardziej zaawansowanych.
Funkcje słownika:
- tezaurus (synonimy, antonimy)
- Idiomy i przykłady
- Pochodzenie słowa
- Zapis fonetyczny
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od średnio-zaawansowanego
Oxford Dictionary of English
Słownik Oxford jest klasykiem. I ten klasyk charakteryzuje się pewną „arogancją”: definicje są krótkie, ale złożone. Słownik ma jednak swoje zalety.
Ten słownik ma wersję dla młodszych lub mniej zaawansowanych uczniów – Oxford Learner's: tak samo, ale w prostym języku. O tym „młodszym bracie” poniżej.
Funkcje słownika:
- Wyjaśnienie słowa z przykładami z prawdziwych artykułów, książek
- Synonim każdego znaczenia słowa
- Tezaurus (synonimy, antonimy)
- Słownik brytyjski i amerykański
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od średniozaawansowanego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Oxford Learner’s Dictionaries
Ta wersja słownika Oxford jest przeznaczona dla młodszych lub mniej zaawansowanych: zawiera prostsze objaśnienia, przykłady i ilustracje z pokrewnymi słowami.
Funkcje słownika:
- Proste wyjaśnienia
- Wyrażenia stałe, zawierające dane słowo
- Oddzielne artykuły dotyczące różnych części mowy dla danego słowa
- Frazeologia
- Wymowa brytyjska i amerykańska
- Możliwość dodania słowa do własnego słownika (dla zarejestrowanych użytkowników).
Posłuchaj wymowy: tak
Poziom: od początkującego
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Urban Dictionary
To jest słownik, który jest niezastąpiony w przypadku slangu. Ciągle pojawiają się tam nowe wyrażenia, z którymi spotkasz się w serialach, mediach społecznościowych czy piosenkach. Uzupełniają go użytkownicy, więc można znaleźć kilka definicji danego wyrażenia i nie każda będzie odpowiednia dla kontekstu, który Cię interesuje. Większość z nich to całkiem niezłe żarty, więc na pewno się uśmiechniesz. Uwaga! W Urban Dictionary wiele definicji i przykładów ma kontekst seksualny i zawiera wulgaryzmy.
Funkcje słownika:
- Wiele wyjaśnień od różnych użytkowników
- Język bardzo kolokwialny, przekleństwa i nowoczesny slang
- Przykłady użycia
- Ciągle aktualny – nowe słowa pojawiają się tam non stop i od razu
Posłuchaj wymowy: nie
Poziom: od średniozaawansowanego (wiek 16+)
Pobierz: AppStore, GooglePlay
Słowniki wzbogacają Twój język, jeśli używasz ich umiejętnie. Są zdecydowanie lepszym sposobem na naukę niż tłumacze, do których wystarczy wkleić cały tekst, dlatego nie tłumacz zdań z prac domowych w Google Translate czy innych tłumaczach. Zadania, które zadaje Ci lektor mają jeden cel: przyswojenie materiału. Musisz dokładnie zrozumieć, jakich zasad gramatycznych i słówek użyć. Zaakceptuj fakt: nauka angielskiego bez słowników angielsko-angielskich jest niemożliwa!
Jeśli akurat nie masz pod ręką słownika angielskiego-angielskiego, a chcesz urozmaicić sobie jazdę tramwajem czy spacer, możesz wypróbować pewne ćwiczenie. Załóżmy, że po Twojej lewej widzisz drzewo (tree) – spróbuj w głowie wytłumaczyć sobie to słowo po angielsku, tak jakbyś nigdy wcześniej nie widział/a drzewa. For example: A tree is a big plant with green leaves. It grows in my neighbourhood and in the forest. It produces oxygen.
Ta gra działa mniej więcej jak słownik angielsko-angielski – nie dostajesz po prostu tłumaczenia słowa na polski, a jego definicję w języku angielskim.
Teraz masz w swoim arsenale 12 słowników na każdą okazję. Wypróbuj je, a z czasem na pewno znajdziesz swój ulubiony na całe życie ;)
