W latach 80. amerykański lingwista Richard Schmidt wyjechał do Brazylii, aby uczyć się języka portugalskiego i dokumentować ten proces. Podczas swojego pobytu Schmidt odbył pięciotygodniowy kurs językowy, dodatkowo stale komunikując się z native speakerami. W wyniku przeprowadzonych badań okazało się, że kurs był bardzo przydatny, podobnie jak stała praktyka i używanie języka (no tak, to dla nas nic nowego).
Jednak porównując notatki ze swojego dziennika oraz nagrania swoich rozmów z native speakerami, Schmidt odkrył, że niektóre formy, których dość często używano na zajęciach i w rozmowach, nie były przez niego używane, dopóki nie zostały mu bezpośrednio wskazane. Dopiero po zauważeniu czegoś, Schmidt zaczynał tego używać.
Schmidt zakłada, że uczeń nie może dalej rozwijać swoich umiejętności językowych, jeśli nie będzie świadomie przetwarzał informacji (input).
Mimo, że dostrzeganie i wyłanianie się języka wydawały się ze sobą połączone, Schmidt zauważył też, że powtarzał struktury, których dany rozmówca używał, ale tylko danej rozmowie. Te formy nie zostały przez niego przyswojone, ani nie były używane w późniejszych rozmowach.
Cóż, teraz zastanówmy się, what’s in it for us? Schmidt wysunął Hipotezę Dostrzegania, która głosi, że w uczeniu się języków niezbędnym elementem jest świadome zwracanie uwagi na struktury języka. To z kolei pozytywnie wpływa na rozwój płynności i motywacji.
Jak tę hipotezę można zastosować podczas kursu?
Faktem jest, że metoda komunikacyjna jest obecnie bardzo popularna w nauce języków, ale trzeba wiedzieć, jak się nią posługiwać. Wiele ćwiczeń praktycznych okazuje się nieskutecznych, jeśli uczniowie nie wiedzą, nad czym dokładnie pracują. Dlatego ważne jest, aby na początku ćwiczenia skupiały uwagę uczniów na formach i strukturach. Ponadto, w trakcie zajęć nauczyciel może korzystać z różnorodnych zadań, które rozwijają umiejętność dostrzegania, a uczniowie stają się „language detectives”:
- szukanie przykładów użycia różnych konstrukcji w tekście;
- odnajdywanie struktur w wywiadach lub w filmach;
- wprowadzanie danej struktury jeszcze przed jej konkretnym omówieniem i ćwiczeniem. W ten sposób uczniowie zauważają te struktury wcześniej i usprawnia się proces ich asymilacji.
A co najważniejsze, świadome dostrzeganie powinno być obecne nie tylko podczas zajęć. Oglądając film, czytając książkę lub słuchając ulubionego zespołu, baw się w detektywa językowego! Postaw sobie za cel odnalezienie tam przykładów użycia strony biernej, trybów warunkowych lub po prostu zbierz interesujące frazy, na które się natkniesz. To wszystko to cegiełki, które pomogą Ci zbudować ścianę wiedzy ;)
Podsumowując
- Ucz się języka świadomie. Oczywiście w poprzednim artykule mówiliśmy o teorii przyswajania języka opartej na użyciu (czyli mniej świadomej nauce), ale wierzymy w połączenie tych dwóch procesów – świadomego i nieświadomego.
- Bądź detektywem językowym i zwracaj uwagę na różne konstrukcje, zanim pokażą Ci tabliczkę z zasadami gramatyki.
