Zaczęło się od teorii wysuniętej przez Noama Chomsky'ego w latach sześćdziesiątych, która mówi, że każdy z nas rodzi się z fundamentalnym systemem gramatycznym, umożliwiającym uczenie się języka. Ta wrodzona wiedza nazywana jest gramatyką uniwersalną lub generatywną, którą aktywujemy w trakcie naszego życia dzięki różnych wzorcom. Sounds great, right?
Zgodnie z tą teorią wszyscy posiadamy wiedzę na temat struktur językowych od urodzenia. Tak jakbyśmy mieli jakąś super moc!
Jednak ta teoria przez wiele lat była odrzucana przez innych lingwistów, a sam Chomsky wielokrotnie ją modyfikował i ostatecznie nie znalazł żadnych dowodów, aby ją potwierdzić. Na początku XXI wieku, Michael Tomasello przedstawił teorię nauki języka opartą na jego używaniu (usage-based theory of language acquisition), zgodnie z którą przyswajanie języka nie bazuje na wrodzonych umiejętnościach, a na doświadczeniach i analogiach. Według tej teorii, uczymy się języka używając go i powtarzając dane struktury.
Okej, koniec tej historycznej dygresji! Dowiedzmy się teraz jak to wszystko ma się do naszych kursów. W Project 12 opieramy się na teorii Tomasello i jej zasadach:
- Jeśli podążymy za teorią Chomsky'ego, to gramatyka generuje język. Sednem całej nauki języka jest nauka reguł gramatycznych. Jednak w oparciu o badania nad nauką języka, wielu lingwistów twierdzi, że gramatyka to po prostu powtarzające się wzorce, a zrozumienie tych wzorców jest możliwe właśnie dzięki używaniu języka. Innymi słowy – używanie języka generuje gramatykę, której potrzebujemy! Nie samą gramatyką człowiek żyje ;) Używanie języka prowadzi do zrozumienia, które struktury są nam potrzebne w danej sytuacji. Zatem zamiast uczenia się teorii i zasad, bazujemy na używaniu i doświadczaniu.
- Powtarzanie jest jedną z podstawowych zasad teorii opartej na użyciu. To jak nauka jazdy na rowerze – im więcej ćwiczysz, tym lepiej sobie radzisz, aż w końcu cały ten proces staje się automatyczny i łatwy. Wszystko dlatego, że powtarzanie tworzy pamięć proceduralną. Dostęp do tej pamięci jest automatyczny i nie angażuje Twojej świadomości, jeśli opanowałeś_aś wykonywanie danej czynności. W tym wypadku jest to podświadome rozumienie języka, wiedza JAK coś zrobić. W naszym przypadku – jak mówić w obcym języku. Na przykład: na zajęciach używasz czasu Present Perfect aby powiedzieć jakie kraje udało Ci się odwiedzić do tej pory,a potem zdarza się sytuacja gdy chcesz powiedzieć jakich potraw do tej pory spróbowałeś_aś – już wiesz, że w tej sytuacji też należy użyć tego samego czasu. Kiedy dużo powtarzasz, Twój mózg sam Ci podpowie, jakiej struktury należy użyć w danej sytuacji. Dzięki powtórkom wprowadzamy te zasady gramatyczne na taki automatyczny poziom, jak autopilot.
- Chunks (kawałki). Chunks to grupy słów, które w połączeniu tworzą całość. Tak jak w przypadku idiomów, czasownik frazowych i wyrażeń stałych. Mogą to być nawet wyrażeniu typu How are you doing? How about you? I don’t feel like drinking today… W jaki sposób takie większe “kawałki” języka nam pomagają i dlaczego są tak ważne? Po pierwsze, kluczem do sukcesu jest nauczenie się takich stałych połączeń, które funkcjonują w danym języku. Dosłowne tłumaczenie często się w ogóle nie sprawdza. Przez dosłowne tłumaczenie pojawiają się takie kwiatki jak I have twenty years. No przecież po polsku mówimy “mam dwadzieścia lat”, więc powinno być okej, co nie? No nie ;) Uczenie się osobno gramatyki, osobno pojedynczych słówek, a następnie próbowanie poskładania tego w całość nie przynosi ani dobrych, ani naturalnych efektów. Native speakerzy komunikują się właśnie używając takich większych kawałków. Kiedy długo zastanawiasz się jak poprawnie złożyć zdanie i gdzie umieścić różne części mowy, brzmisz nienaturalnie. Jeśli znasz chunks, wszystko odbywa się szybciej. Na logikę, tak jest naszym mózgom łatwiej. Jeśli masz już gotowy kawałek, który składa się z kilku słów, szybciej wydobędziesz go z głowy niż próbując znaleźć te słówka osobno i złożyć je w całość.
What’s in it for us?
- Zależy nam na języku funkcjonalnym, czyli functional language, który składa się właśnie z większych kawałków, zatem uczymy chunks, a nie różnych struktur i słówek osobno.
- Stawiamy na praktykę i częste powtórki, bo im więcej ćwiczysz – tym lepsze efekty :)
